Dag op dag 50 jaar geleden, op dinsdag 29 april 1975, stierven 5 medewerkers van de Belgische Civiele Bescherming bij een ongeval met een Alouette III - type SA316B.
De Civiele Bescherming die toen een kazerne had in het Fort van Walem (bij Mechelen) organiseerde die dag een oefening om personen te evacueren door middel van een reddingsnet bevestigd onderaan een Alouette III-helikopter.
Er werd eerst een test uitgevoerd met twee vaten met een gewicht van elk 200 kg in het reddingsnet; de test verliep perfect volgens plan. De vaten in het net werden op drie verschillende manieren losgelaten: mechanisch door de piloot, elektrisch door de piloot en mechanisch vanop de grond.
Omdat de oefening bedoeld was om personen te evacueren uit hachelijke omstandigheden werden de volgende testen met personen in het reddingsnet uitgevoerd. Eerst werd een test met 2 personen in het reddingsnet uitgevoerd, dan met 3 personen en nadien met 4 personen in het reddingsnet. Alles verliep feilloos.
Maar de ultieme oefening met 5 personen in het reddingsnet kende een fatale afloop. Tijdens de kruisvlucht en op een hoogte van +/- 70 meter is de haak aan de helikopter opgegaan en is het net met de vijf personen erin in een weiland neergestort; de vijf medewerkers van de Civiele Bescherming waren op slag dood. De piloot noch de helikopter hadden enige letsel of schade.
Het tragische ongeval werd door 'Cel voor onderzoek van luchtvaartongevallen en -incidenten' uitgebreid onderzocht. Proeven uitgevoerd door de onderzoekers en door fabrikant Aerospatiale onafhankelijk van elkaar konden geen technische defecten vaststellen aan het mechanisme welke de haak moet loslaten. De oorzaak van het openen van de haak, met het fatale gevolg, is in het finale rapport als onbekend aangemerkt.
Opmerkelijk detail: de betrokken helikopter, de Alouette III uit 1974 met serienummer 2151 en 'registratie' OO-PCB, was eigendom van het Ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Civiele Bescherming. Maar ondanks de registratie op het toestel was het toestel niet ingeschreven in het Belgisch luchtvaartregister. De helikopter had dus geen inschrijvingsbewijs maar ook geen luchtwaardigheidsbewijs. De Alouette III mocht dus deze oefening niet vliegen. Deze helikopter was ook in gebruik als medische interventiehelikopter vanop het AZ St Jan te Brugge.
Je kunt het ongevalsrapport hier lezen.
Dit ongeval was een van de zwaarste helikopterongevallen in de Benelux ooit. Bij een crash van een Sikorsky S-61N met registratie PH-NZC op 10 mei 1974 kwamen 6 personen om. Een ander zwaar helikopterongeval met 5 dodelijke slachtoffers was dit met de Bell JetRanger met registratie N678CW in Merchtem (B) op 26 december 2007.
Foto's credit Onderzoekscel Luchtvaartongevallen
