Eind juni 2022 toonden verslaggevers van het TVN-programma 'Supervisor' hun onderzoeksprogramma over de rol van de Vaticaanse hiërarchie bij de belangrijkste helikopter aankoop van het Poolse leger.
Waarom schreef de Poolse aartsbisschop vanuit Rome referentie-brieven over de helikopterdeal aan de toen nieuw verkozen president, Andrzej Duda?
Het nieuwe contract voor de 32 Leonardo AW149 voor de Poolse Defensie heeft een zeer lange voorgeschiedenis. En alle gekheid op een stokje, het Vaticaan heeft deze 'deal' de aartsbisschoppelijke zegen gegeven.
De brieven aan de Poolse president en zijn staf kwamen van wijlen de Poolse aartsbisschop Zygmunt Zimowski, die vanaf in 2009 in het Vaticaan werkzaam was. Paus Benedictus XVI verhief hem tot de waardigheid van aartsbisschop en hij werkte tot aan zijn dood in 2016 in Rome.
Een eerste brief is gedateerd op 1 juli 2015 waar de aartsbisschop aan de nieuw verkozen president Duda vraagt om twee 'vertegenwoordigers' of lobbyisten van Leonardo, professor Mario Benotti en ingenieur Fabrizio Landi, toen lid van de Raad van Bestuur van Leonardo, te ontmoeten in verband met de Leonardo helikopterfabriek in Swidnik. Professor Benotti is intussen in Italië bekend geraakt in verschillende schandalen. Hij kende aartsbisschop Zimowski goed uit de periode toen hij ook voor het Vaticaan werkte en ze bleven elkaar ontmoeten ook nadien.
Toen Airbus Helicopters in 2015 het order voor 50 Airbus Caracal helikopters had gekregen van de toenmalige regering startte de oppositiepartij Recht & Orde hun actie om deze koop ongedaan te maken. Toen ze de verkiezingen wonnen op 25 oktober 2015 en aan de macht kwamen vonden ze snel een manier om de aanbesteding die Airbus had gewonnen, te annuleren. Ter info: begin 2022 kreeg Airbus Helicopters een compensatie van € 17,5 miljoen voor de annulatie van deze bestelling.
In november 2015 wordt aartsbisschop Zimowski door de president onderscheiden met het Commander's Cross met de Ster van de Orde van Polonia Restituta. Twee dagen later brengen president Andrzej Duda en zijn vrouw een bezoek aan het Vaticaan.
Maar de Poolse nieuwe regering wilde wel nieuwe helikopters kopen en wou dit grote order van in Polen laten bouwen. Polen heeft namelijk twee grote helikopterfabrieken, PLZ Swidnik (eigendom van de Leonardo groep) en PLZ Mielic (eigendom van Sikorsky). De Poolse werkgelegenheid was ook het argument die aartsbisschop Zygmunt Zimowski van Italiaanse lobbyisten had gekregen in hun vraag om de president te ontmoeten.
Uiteindelijk heeft het tot 14 juni 2022 geduurd voor de Poolse regering het order voor 32 Leonardo AW149 helikopters heeft ondertekend en dat voor een totale waarde van € 1,1 miljard. De helikopters zullen worden geassembleerd in de fabriek van Leonardo in het Poolse Swidnik.
De Poolse regering heeft niet inhoudelijk gereageerd op deze uitzending, Leonardo heeft niet inhoudelijk gereageerd op deze uitzending en aartsbisschop Zygmunt Zimowski heeft het order niet mogen meemaken maar zijn gebeden zijn wel verhoord...