Goed nieuws voor geinteresseerden in het verleden van de Belgische civiele luchtvaart. Sinds 2014 werd stapsgewijs circa 145 meter archief van het Directoraat-generaal Luchtvaart overgebracht naar het Rijksarchief.
Maar naast het archief van het Directoraat-generaal van de Luchtvaart kreeg het Rijksarchief nu ook een vijftal meter archief van het Von Karman Instituut, het voormalig Belgisch aerotechnisch laboratorium. Daaronder een prachtige fotocollectie over de bouw en werking van het aerotechnisch laboratorium, het onderzoek van luchtvaartongevallen, het onderzoek naar nieuwe types vliegtuigen en helikopters, en de uitbouw van de luchthaven van Melsbroek.
De archivarissen van het Algemeen Rijksarchief in Brussel zijn al geruime tijd bezig met de organisatie van de overbrenging, ordening en beschrijving van het archief van het Directoraat-generaal Luchtvaart. Doel is om een belangrijke lacune in de collecties van het Rijksarchief te dichten. De DG Luchtvaart viert in 2019 haar honderdjarig bestaan, maar liet nooit eerder archief naar het Rijksarchief overbrengen. Een inhaaloperatie drong zich op, te meer omdat de materie zowel gespecialiseerde onderzoekers als het groot publiek aanspreekt.
Het is echter een werk van lange adem gebleken. De eerste archiefoverbrenging werd in 2014 georganiseerd wegens de ontruiming van een kantorencomplex van deze administratie in Haren. Vervolgens werd ook bij de verhuis van de diensten op de hoofdzetel bekeken welke reeksen in aanmerking kwamen voor overbrenging, met het oog op één volledig en coherent archiefbestand, ontsloten door één enkele inventaris. Deze overbrengingen vonden plaats in de loop van 2015, 2016 en 2017.
Tegelijkertijd werden aan verschillende verenigingen en musea in bruikleen gegeven dossiers en stukken gerecupereerd. De contacten die in 2017 werden aangeknoopt met een aantal organisaties die vroeger onderdeel vormden van de administratie, zoals de CAE Oxford Aviation Academy Brussel (tot 1990 de Burgerlijke Luchtvaartschool) en het Von Karman Instituut (tot 1956 het aerotechnisch laboratorium), vormden het sluitstuk van de hele operatie.
Het Von Karman Instituut droeg eind november 2017 een vijftal meter archief over, waaronder een unieke reeks fotoalbums, foto’s en glasplaten uit de jaren 1940 en 1950. Zowat alle aspecten van de luchtvaart komen erin aan bod, zoals de bouw van het aerotechnisch laboratorium, de testen in dat laboratorium, het onderzoek van luchtvaartongevallen, het onderzoek van nieuwe types vliegtuigen en helikopters, de luchthaven van Melsbroek, enz.
De komende weken en maanden worden ook deze nieuwe aanwinsten in het bestand geïntegreerd en geïnventariseerd, waarna gestart wordt met de definitieve etikettering en verpakking. Tegelijkertijd wordt de digitalisering van het fotomateriaal onderzocht en zo snel mogelijk gerealiseerd. Eens dit alles achter de rug is, zullen we over een hoogvlieger beschikken voor iedereen die onderzoek doet naar of geïnteresseerd is in luchtvaartgeschiedenis!
Het archief bevat nog steeds enkele lacunes, dus tips over mogelijke vindplaatsen van documenten – via het e-mailadres [email protected] – zijn en blijven welkom.