Vlucht over New York bonus voor Nederlandse NH90-vliegers tijdens operatie Atlantic Alliance.
Stel: je bent NH90-vlieger en krijgt tijdens de grote amfibische oefening Atlantic Alliance de kans om letterlijk door New York te vliegen. Dan zeg je daar natuurlijk geen nee tegen. Luitenant ter zee der tweede klasse Niels in elk geval niet. “Dit ga ik echt nooit meer vergeten.”
Het is niet dat deze vlucht op de planning stond. Tijdens Atlantic Alliance ligt de focus op amfibische operaties en de internationale samenwerking met de Verenigde Staten, Canada en het Verenigd Koninkrijk. Maar door een zogenoemd 'compassion leave' komt New York ineens letterlijk in zicht. “We moesten iemand afvoeren die naar Nederland ging vanwege een privé-situatie”, zo vertelt de luitenant ter zee der 2e klasse (LTZ2) vanaf het amfibische transportschip Zr.Ms. Johan de Witt. “Toen zijn we geland op John F. Kennedy International Airport, een van de drukste luchthavens ter wereld. Om daar met twee NH90’s tegelijkertijd aan te komen, dat is al indrukwekkend. Je landt namelijk tussen het andere vliegverkeer. Als je daar vervolgens vertrekt, dan doemt de skyline van New York op.”
Skyline en Vrijheidsbeeld
Niels en zijn collega’s hebben vooraf de regelgeving voor vliegen in The Big Apple uitvoerig bekeken. En wat blijkt: die is eigenlijk helemaal niet zo ingewikkeld. “Als je onder de duizend voet, zo’n driehonderd meter, zit, dan mag je daar vliegen over de rivieren. Dus dat betekent dat je heel de Hudson River kunt afvliegen.” Wat volgt, is een zeer bijzondere vlucht. “Je vliegt op een hoogte waarbij de gebouwen nog op je neerkijken. Als je op een gegeven moment in de baai komt, dan heb je de skyline van Manhattan rechts van je en het Vrijheidsbeeld links. Ik was zelf nog nooit in New York geweest, maar dit was echt heel indrukwekkend. Dus iets wat eigenlijk heel vervelend begon, eindigde tóch mooi.”
Op weg naar het Nederlandse moederschip, de Zr.Ms. Johan de Witt, moet de knop gelijk weer om voor de vliegers. Het blijkt dat daar iemand aan boord naar het ziekenhuis vervoerd moet worden. “Je bent in een stemming van: ‘wat was het mooi’. En dan is het schakelen: ‘wie gaat eropaf? Moeten er één of twee kisten gaan?’ Ik was toen niet degene die vloog, maar het maakte wel indruk. We moesten meteen weer door.”
Onmisbaar
Zoals gezegd draait Atlantic Alliance voornamelijk om de amfibische operaties en de internationale samenwerking, maar ook de integratie van de mariniers staat centraal. “We hebben veel samengewerkt met zowel Nederlandse als Amerikaanse mariniers. Zo deden we een Wader, een wet and dry exercise rehearsal. Dan komen de mariniers de helikopter in om te kijken hoe het aan boord gaat en om te testen hoe ze in- en uitstappen. Ook deden we een insertion, waarbij we mariniers vanaf het schip ergens op land hebben afgezet. Wij plannen dan van tevoren: hoe komen we aan en hoe gaan we ze afzetten?”
De NH90 nam vorig jaar de amfibische taak grotendeels over van de Cougar transporthelikopters van 300 Squadron. Vooral de snelheid van de NH90’s is tijdens de amfibische operaties een toegevoegde waarde, legt Niels uit. “Eigenlijk zijn we bijna onmisbaar vanaf een schip, want wij brengen echt snelheid ten opzichte van een klein schip of een FRISC als er iemand bijvoorbeeld naar land vervoerd moet worden. Daarnaast kunnen we gemiddeld acht mariniers die volledig bepakt zijn, vervoeren. Ook is er een mogelijkheid om de helikopter om te bouwen zodat we een stretcher aan boord kunnen meenemen. We hebben boordwapens, dus mocht er een dreiging zijn, kunnen we onszelf beschermen. De endurance van de NH90 is zo’n 3,5 uur dus je kunt best een grote range bestrijken. Al met al zijn we heel flexibel.”
USS New York
In het kader van de internationale samenwerking wordt er niet alleen geoefend met de Amerikaanse mariniers, maar ook met de schepen en helikopters uit dat land. Zo vliegen de NH90’s een medical evacuation waarbij ze landen op landing platform dock (LPD) USS New York. “Vanuit Role-2 werd dat dan gesimuleerd, omdat we die aan boord hebben van Johan de Witt. De patiënt moesten we dan afzetten op USS New York of een van de andere Amerikaanse schepen. Een keer was dat een patiënt die we liggend moesten vervoeren, omdat hij aan beademingsapparatuur zat.” Het landen op andere schepen was voor Niels een mooie toevoeging. “Ik ben opgekomen als marinevlieger dus ik wil graag opereren vanaf schepen. Je kunt tijdens zo’n landing te maken krijgen met veel wind of een heftige zee. Die uitdagingen vind ik leuk aan het maritieme optreden. Bovendien moet je op een schip echt op een bepaalde plek landen en heb je allerlei procedures voor hoe je wegvliegt. Boven land is het interessant als we heel laag vliegen. Want dan kun je allerlei obstakels tegenkomen.”
Four-ship formation
Met de Amerikaanse CH-53E Super Stallion vliegen Niels en de andere NH90-vliegers een four-ship formation tijdens een oefening waarbij ze mariniers ophalen. “Wij zijn met twee NH90’s vertrokken en de Amerikanen kwamen met twee Super Stallions en uiteindelijk zijn we met vier helikopters teruggegaan richting Zr.Ms. Johan de Witt. Dat was een mooie toevoeging aan de oefening.
We hebben sowieso heel veel kunnen vliegen en de helikopters hebben zich goed gehouden. De technische staat was ook echt goed; we hadden nagenoeg honderd procent beschikbaarheid ondanks de hoge omgevingstemperaturen en de hoge luchtvochtigheid. Dus dat is gewoon heel fijn.”
Colofon
Dit artikel verscheen eerst in de 07/2025 editie van het Defensiemagazine "Vliegende Hollander" (klik hier voor het ganse magazine)
- Bronvermelding: Vliegende Hollander - editie 07/2025 (reproductie met toestemming)
- Tekst: kapitein Kirsten de Vries
- Foto's: sergeant-majoors Christian Schrik
- Copyrights: Ministerie van Defensie (NL) - met onze dank voor de medewerking.