De luchtvaart ligt al een tijdje zwaar onder vuur bij de ecologisten. Deze gaan ervan uit dat de luchtvaart het meest vervuilend transportmiddel is en moet verbannen worden. Niet iedereen is hiervan overtuigd en het was meer dan tijd dat hierover een onafhankelijke studie wat klaarheid kon brengen.
De Europese Commissie heeft een onderzoek laten uitvoeren die de externe kosten van drie verschillende transportmiddelen vergelijkt. Voor de auto, de hogesnelheidstrein en het vliegtuig worden alle kosten (ook de milieu-impact) voor maatschappij in rekening gebracht en objectief vergeleken. Het onderzoek werd uitgevoerd door de Technische Universiteit van Delft in Nederland en gepubliceerd in januari 2019.
Het werd een zeer gedetailleerd onderzoek met data voor de drie vervoersmiddelen uit de 28 landen van EU. De gemiddelde externe kosten (GEK) van het vervoersmedium is samengesteld uit de volgende aspecten:
- GEK van veroorzaakte ongevallen
- materiele kosten (medische kosten, beschadigingen, inkomstenderving, administratie, opstoppingen, tijdverlies, ...)
- immateriele kosten (korter leven, pijn, zorgen, ...)
- GEK van de luchtvervuiling
- emissie
- gezondheid
- schade aan gebouwen, gewassen en biodiversiteit
- GEK van de klimaatverandering
- klimaatveranderingskost per ton of CO² emissie
- GEK van de geluidsvervuiling
- hinder
- gezondheid
- GEK van files
- verloren tijd en materialen
- GEK van de habitatschade
- schade aan het ecosysteem door het vervoersmiddel en de uitstoot
- fragmentatie van het ecosysteem
- GEK van de 'bron tot tank emissie'
- alle kosten verbonden aan het bouwen, gebruiken en afvoeren van het vervoersmiddel
- alle kosten verbonden aan de productie en gebruik van de nodige brandstoffen
In het rapport, welke je hier volledig kunt lezen, is duidelijk gedefineerd hoe de GEK (gemiddelde externe kosten) worden gemeten en dat voor de verschillende types van het vervoersmiddel.
Uit hogergenoemde opsomming en het feit dat dit onderzoek in de 28 landen van de EU is uitgevoerd is het te begrijpen dat het analytisch rapport van dit onderzoek zomaar eventjes 285 pagina's beslaat.
De conclusie van het rapport is een tabel met de totale GEK voor de auto, de hogesnelheidstrein (elektrisch) en het vliegtuig.
| in eurocent per km | - auto - | - trein- | - vliegtuig (<1.500 km) - |
| GEK ongevallen | 4,5 | 0,1 | 0,04 |
| GEK luchtvervuiling | 0,71 | 0,002 | 0,3 |
| GEK klimaatwijziging | 1,18 | 0 | 2,39 |
| GEK geludsvervuiling | 0,6 | 0,3 | 0,46 |
| GEK habitatschade | 0,55 | 0,62 | 0,027 |
| GEK bron tot tank | 0,38 | 0,3 | 1,03 |
| TOTALE GEK | 7,38 | 1,3 | 4,3 |
Hoewel je voor het exacte begrip van deze tabel het best het rapport eens doorneemt mogen we concluderen dat het vliegtuig relatief gezien zeker niet de grootste vervuiler is. Als je dan ook het aantal passagiers per vervoersmiddel in overweging neemt en het aantal vervoersmiddelen kom je snel tot de conclusie dat het probleem niet het vliegtuig is maar de auto.
De totale GEK voor de verschillende vervoersmiddelen in de EU28 voor 2016 komt voor het passagiersvervoer op:
- Auto en bustransport: €410 miljard
- Treintransport: €12 miljard
- Luchttransport: €40 miljard
- Zeevaart: niet onderzocht (toch is geweten dat het transport per cruiseschip een zeer zware vervuiler is).
We mogen dus met wat minder schroom in het vliegtuig stappen... en met wat meer schroom in onze auto!