Een maand geleden schreven we hier de vraag of de Bell EDAT misschien de staartrotor van de toekomst kon worden. Blijkbaar is ook het populair wetenschappelijk blad en website deze mening toegedaan.
PS, Populair Science, heeft de Bell EDAT uitgekozen als haar "Best of What's New Award 2020" in de categorie Luchtvaart. Deze prestigieuze prijs geeft jaarlijks erkenning aan nieuwe en innovatieve producten die in de toekomst van de luchtvaart het verschil kunnen maken. Het team van Eric Sinusas, programmadirecteur van EDAT, reageerde uitermate positief met deze erkenning.
In februari 2020 onthulde Bell dat ze een nieuw type geluidsarme staartrotor had uitgevonden. De eerste vliegtesten waren vrij positief. Het Bell EDAT (Electrically Distributed Anti Torque) systeem staat voor een elektrische staartrotor die een aantal voordelen biedt ten opzichte van de conventionele staartrotor.
EDAT staat voor 'Electrical Distributed Anti-Torque' of een elektrisch aangedreven staartrotor-systeem. Het is een vrij eenvoudig systeem die bestaat uit de volgende onderdelen:
- het klassieke voetenstuur
- 2 generatoren gevoed door de hoofdrotor gearbox
- 4 elektrische fan's met stuursysteem
In vergelijking met het conventionele anti-torque systeem is er geen complexe mechanische overbrenging meer van het voetenstuur naar de staartrotor en geen mechanische staartrotor gearbox. Ook de vrij gevaarlijke staartrotor is nu vervangen door vier kleinere, ingebouwde fans.
Voordelen van de EDAS staartrotor
- Geluidsbelasting
- door de verlaagde tipsnelheid van de fanbladen is het geluid van de staartrotor beduidend lager dan deze van een conventionele staartrotor
- Veiligheid
- fly by wire voor het voetenstuur (overgenomen van de Bell 525 )
- geen complexe mechanische componenten tussen pedalen en staartrotor
- elektronisch besturingssysteem dat eenvoudig kan worden upgedated
- het EDAT systeem laat ook een verdere automatisatie en vermindering van de werkbelasting van de piloot toe
- fly by wire voor het voetenstuur (overgenomen van de Bell 525 )
- redundancy
- het verliezen van 1 of 2 fans is helemaal geen probleem
- zelfs met slechts 1 fan kun je nog landen, zij het met minder zijcontrole
- je kunt de helikopter volledig veilig opstijgen, vliegen en landen met drie fans
- de twee onafhankelijke generatoren die het systeem aandrijven worden op hun beurt aangedreven door de gearbox van de hoofdrotor zodat er ook bij autorotatie stroom geproduceerd wordt voor het EDAT systeem
- zero rpm op de grond
- je kunt vanaf het moment dat de skid op de grond staat onmiddellijk de EDAT uitschakelen, zeker bij een EMS operatie is het veilig dat je onmiddellijk na de landing de staartrotor kunt uitschakelen (en niet moet wachten tot de hoofdrotor stilstaat voor de staartrotor ook stilstaat)
- Onderhoudskosten
- het wegvallen van de mechanische overbrenging naar de staartrotorgearbox, de staartgearbox zelf en de grote staartrotor maakt het onderhoud eenvoudiger en goedkoper
Deze Bell innovatie is zeker het opvolgen waard. Of het de conventionele staartrotor zal vervangen is koffiedik kijken maar het zal zeker de aanleiding zijn om de problematiek en de gevaren van de staartrotor verder te onderzoeken.
Wordt ongetwijfeld vervolgd...
Foto copyrights: Bell Helicopters