Een Search and Rescue (SAR) Medisch noodverpleegkundige worden binnen de Medische Component van het Belgisch leger, is een uniek carrière pad dat een specifieke set vaardigheden en ervaring vereist. Hieronder verkennen we de toegangsvereisten, het opleidingstraject, de ervaringen, de voordelen en uitdagingen van dit beroep aan de hand van de getuigenissen van een professional: Lowie, SAR-Medic bij het 40e SQN te Koksijde.
Toegangsvereisten en specialisatie
De toelatingseisen om gespecialiseerd SAR-Medic te worden zijn als volgt: de kandidaat moet een verpleegkundige zijn met beroepstitel ‘gespecialiseerd verpleegkundige op de intensive care en spoedeisende hulp’. De kandidaat moet een opleiding hebben genoten als EMS-verpleegkundige (gespecialiseerd in intensive care en spoedeisende medische hulpverlening). Ervaring hebben in SMUR of PIT (Paramedical Intervention Team) en/of het brandwondencentra is zeker een voordeel. De kandidaat moet tussen de 30 en 45 jaar oud zijn om voor deze functie te kunnen solliciteren.
Training en ervaring
SAR-Medic worden vereist een uitgebreide en intensieve training. Het omvat een belangrijk theoretisch gedeelte, zodat je je EMS-kennis kunt gebruiken in een gevaarlijke omgeving en aan boord van een schip zonder andere medische aanwezigheid. Daarnaast zal je talrijke vliegoefeningen over een periode van 08 tot 12 maanden tot een goed einde moeten brengen, waarbij je op verschillende scenario’s wordt getest en een aantal uitrustingen leert gebruiken. Zo leer je bijvoorbeeld winchen in duo met duikers, maar zal je ook enkele solo-operaties ondergaan. In het begin worden de vliegoefeningen boven de vliegbasis van Koksijde uitgevoerd, voordat ze naar zee worden verplaatst. Zodra je op helikopter bent gevormd, komen de medische scenario’s erbij, met als hoogtepunt het SAREX (eindexamen). Dit vond voor Lowie plaats op 27 juni 2023 en bestaat algemeen uit scenario’s met fictieve patiënten, waarbij de kandidaat laat zien meester te zijn in verschillende noodsituaties op zee en aan land.
De meest en minst lonende aspecten van het werk
“Wachten op een scramble, d.i. een missie waarbij we 24/7 snel moeten ingrijpen, wordt vaak beschouwd als een minder aangenaam deel voor sommige SAR-verpleegkundigen, omdat dit niet elke dag voorkomt. Het vereist het nodige geduld in een soms stressvolle situatie.” vertelt Lowie. “We weten echter dat er levens op het spel staan wanneer we worden opgeroepen. Onze voorbereiding, vaardigheden en toewijding worden op deze kritieke momenten op de proef gesteld. Het wachten wordt ruimschoots gecompenseerd door de voldoening te weten waarvoor we het doen en het goede dat we kunnen verrichten.”
“Het meest lonende aspect van SAR-Medic is de mogelijkheid om deel te nemen aan helikoptermissies en winching operaties. Dit geeft een extra dimensie van adrenaline en opwinding aan de rol. Een ander voordeel is het brede scala aan missiemogelijkheden op lange termijn. Steeds opnieuw nieuwe uitdagingen overwinnen in nauw teamverband is een derde grote factor voor mij.”
Sleutelvaardigheden
Er is een bepaalde mate van onafhankelijkheid nodig bij het nemen van medische beslissingen, om het slachtoffer efficiënt te kunnen behandelen. Er staan levens op het spel, dus is het cruciaal om competent te zijn in spoedeisende hulp. Ook is flexibiliteit belangrijk zodat je je snel kan aanpassen aan verschillende noodsituaties. Samenwerken is onontbeerlijk voor het slagen van de missie. Dit zijn kwaliteiten die tijdens de training worden aangeleerd en die zich tijdens de interventies blijven ontwikkelen.
Een incident dat is bijgebleven
“Een sleutelincident voor mij was een explosie nabij Oostende in oktober ‘22, waarbij verschillende slachtoffers ernstige brandwonden opliepen. Omgaan met meerdere slachtoffers tegelijk buiten het ziekenhuis is niet eenvoudig en verschilde van mijn ervaring in het ziekenhuis. Samen met enkele collega’s waren we in staat om de nodige zorgen te verlenen tijdens de reddingsvluchten. Het gevoel na het voltooien van deze missie is mij altijd bijgebleven.”
Er werd al vaak een beroep gedaan op SAR-Medics om in te grijpen, ook bij rampen in België. Zo bijvoorbeeld de gasramp in Ghislenghien, de aanslagen van 2016, de overstromingen in 2021, enz.
Conclusie: Een uitdagende job met veel voldoening
SAR Medic zijn bij het 40ste SAR Squadron is een carrière die gekenmerkt wordt door boeiende ervaringen, unieke uitdagingen en een sterke teamgeest. Van veeleisende trainingen tot gedenkwaardige interventies, deze toegewijde professionals maken een waardevol verschil in noodsituaties. Een carrière die veerkracht vereist, maar daarvoor veel voldoening in de plaats geeft!
Foto's en tekst: COMOPSAIR IPR - Lowie & Michael Moors